Tydzień temu zamieściłem na mojej stronie artykuł na temat krzyży projektu Szczepkowskiego na cmentarzu Św. Rozalii w Bochni. Tego samego dnia skontaktowałem się z Panem Radosławem Olesiński (mieszkajacym w Bochni członkiem Stowarzyszenia Crux Galiciae), który przedstawił mi swoją teorie na temat krzyży oraz kwatery znajdującej się w obrębie cmentarza Św. Rozalii, która być może pochodzi z okresu I wojny.

Na temat krzyży Szczepkowskiego i Mayra na grobach żołnierzy z II wojny i grobach cywilnych Pan Olesiński ma następująca teorie: "Co do pochodzenia krzyży na kwaterze, to wiem że przy dworcu kolejowym w Bochni był magazyn IX Kriegsgraberabteilung i stamtąd zapewne pochodzą krzyże projektu Mayra (co są na tej kwaterze), jak i krzyże Szczepkowskiego w innych częściach cmentarza. Po rozpadzie monarchii, część skradzionych krzyży wykorzystano prywatnie, a to co zdążyło zabezpieczyć wojsko wykorzystano na kwaterze."

Wygląda na to że na cmentarzu Św. Rozalii ciekawszą zagadkę o krzyży Szczepkowskiego stanowi tajemnicza, ogrodzona kwatera. W poprzednim artykule przytaczałem już notatkę Szkieletka na forum www.eksploratorzy.com.pl:

Na cmentarzu komunalnym św. Rozalii w Bochni, położonym przy ulicy Windakiewicza, znajduje się kwatera wojenna z okresu I Wojny Światowej i walk o niepodległość Bochni.

Stanowi ją niewielki, pozbawiony mogił ziemnych i porośnięty ozdobnymi krzewami obszar, odgrodzony od reszty cmentarza niskim metalowym płotem. Głównym elementem założenia jest betonowy obelisk z umieszczonym na frontowej ścianie krzyżem łacińskim. Skromny ten pomnik, wzniesiony w latach 20-tych XX wieku, pozbawiony jest inskrypcji. 
W obrębie kwatery znajduje się także murowany grobowiec, przykryty płytą z wizerunkiem łacińskiego krzyża. Zaopatrzono go w skromną tabliczkę z napisem:

„TU SPOCZYWA MIKOŁAJ MRÓZ PODPOR. W.P. † 14/6 1919. CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI”.

Pod postem cytat:

Według informacji przesłanych przez Urząd Miasta Bochnia oprócz podporucznika Mikołaja Mroza w obrębie kwatery pochowani są żołnierze z I wojny światowej.

Źródło: http://www.malopolska.uw.gov.pl

Zdaniem Pana Olesińskiego sprawa z opisaną wyżej kwaterą ma się trochę inaczej:

"Kwaterą tą interesowałem się od dawna, mam sporo przypuszczeń i prawie zero dowodów. O tą kwaterę na Rozalii pytałem sporo osób w Bochni i nie tylko. Od P. Flaszy i P. Kęsek z muzeum począwszy. Niestety w żadnych bochnaliach nie ma wzmianki o tej kwaterze. Na 90% nie jest to kwatera pierwszowojenna. Na pomniku jest jedna tablica memoratywna ku czci porucznika Mroza i pochodzi ona z 1919 roku. Będąc jeszcze w podstawówce sprzątałem tą kwaterę i pamiętam, że były tam tabliczki imienne i byli tam żołnierze, ale nie pamiętam żadnych szczegółów. 

Osobiście uważam, że nasze nowopowstałe państwo nie chciało chować swych poległych z Austriakami i ówczesnymi wrogami Ukraińcami czy Rosjanami razem, tak więc moim zdaniem leżą tam polegli w wojnie z Ukraińcami i Rosją Radziecką (prawdopodobnie zmarli ranni ze szpitala w Bochni).

Ja osobiście wraz z kolegami z Crux Galiciae nie identyfikujemy tej kwatery jako pierwszowojennej."

Wszystkie te informacje, skłoniły mnie do ponownych odwiedzin na cmentarzu Św. Rozalii, śnieg dalej leży, mróz duży, ale i słońce pięknie dzisiaj świeciło, więc zdjęcia wyszły całkiem nieźle. Na początek wypatrzyłem jeszcze jeden grób z krzyżem Szczepkowskiego, na krzyżu nowa tabliczka z trzema nazwiskami: Por. Alojzy Szczęśny Orłowski, Por. Wincenty Osuch lat 24, Por. Marian Rajski. Jakoś wcześniej tego grobu nie widziałem a dziś rzucił mi się od razu w oczy.

Idąć dalej przeszedłem koło kwatery poświęconej żołnierzom września 1939 roku i dotarłem do ogrodzonej osobnym metalowym płotkiem - prostokątnej kwatery (nie)pierwszowojennej.

Zaraz za bramką po lewej i prawej ścianie ogrodzenia znajdziemy dwa mocno zniszczone krzyże projektu Mayra (bez tabliczek). Na wprost bramki po przeciwnej stronie kwatery znajduje się obelisk z płaskorzeźbą krzyża - nie ma na nim żadnych napisów. Po lewej stronie pomnika znajduje się grób betonowy z krzyżem z rurek metalowych i tabliczką z nazwiskiem Podpor. Mikołaja Mroza. Kwaterę w wydaniu zimowym można obejrzeć na poniższych zdjęciach.

Ostatnie zdjęcie w galerii przedstawia kościół kazimierzowski w Łapczycy.