Cmentarz nr 391 w Kocmyrzowie znajduję się po lewej stronie drogi prowadządzej od Czulic i Głębokiej w kierunku drogi Proszowice - Luborzyca - Nowa Huta (Kraków). Ja jechałem od strony Czulic, więc musiałem się uporać ze dość stromym podjazdem, na jednym w zakrętów znajduję się właśnie obiekt 391.
Cmentarz ten w porównaniu ze znajdującymi się w okolicy obiektami jest dość duży, zbudowany na planie prostokątą i ogrodzony kamiennym murem z uskokami dostosowanymi do rzeźby terenu. Wejście na cmentarz po schodkach, przez metalową bramkę, powieszoną pomiędzy dwoma kamiennymi słupkami zwieńczonymi kulą. Na jednym ze słupków znajduję się współczesna tablica:
CMENTARZ
z I WOJNY ŚWIATOWEJ
1914-1918
OBIEKT ZABYTKOWY
Związek Kombatantów RP Luborzyca
Prawdopodobnie własnie staraniem związku kombatantów, obiekt ten został odnowiony. Na wprost wejście znajduje się niewielki pomnik nagrobny w formie betonowego równoramiennego krzyża. Na pozostałych grobach na niskich betonowych cokołach ustawione są krzyże żeliwne projektu Mayra z datą 1915, oraz krzyże żeliwne innego typu z miejscem na tabliczkę imienną na przecięciu ramion - tabliczek brak. Przy wschodniej ścianie muru, w narożniku cmentarza, znajduje się betonowa ławeczka, przed nią pomiędzy dużymi drzewami znajduję się mały dwuramienny krzyż żeliwny projektu Ludwiga, na nim data 1914. Elementem centralnym cmentarza jest duży drewniany krzyż z półokrągłym daszkiem. Stan ogólny cmentarza dobry, obiekt po remoncie przedstawia się dość okazale.
W Archiwum Państwowym w Krakowie znajduje się projekt tego cmentarza autorstwa Hansa Mayra (patrz zdjęcia), jest on przedarty i w archiwum występuje na dwóch kolejnych kartach, ja połączyłem oba elementy w jeden obrazek. Większość krakowskich cmentarzy wojennych z I wojny przypisywana jest właśnie Mayrowi, ale dokumentów to potwierdzających jest niewiele (Kocmyrzów, Łagiewniki, niezrealizowany projekt na kirkucie przy ulicy Miodowej), akurat w przypadku cmentarza 391 wątpliwości nie ma.
Jerzy Jasonek
2017-06-04