Cmentarz 203 był kwaterą poświęconą żołnierzom rosyjskim i do chwili obecnej pozostał tylko betonowy dwuramienny krzyż, cała kwatera została zniszczona i zajęta przez pochówki cywilne, tak ciasno że miałem problem z dojściem do pomnika. Co więcej pomnik pełni obecnie rolę grobu gen. Mikołaja Junakiwa Szefa Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy, Ministra spraw wojskowych Ukraińskiej Republiki Ludowej - rządu URL na wychodźstwie, którego pochowano tu w roku 1931, nie ma natomiast żadnych oznaczeń, że jest to miejsce cmentarza wojennego.
Prawdopodobnie pochowano tu żołnierzy zmarłych w pobliskim lazarecie znajdującym się na terenie miejscowej szkoły, po powstaniu parafii w Krzyżu, cmentarz przekształcono w parafialny (1925 rok) - obecnie jest to obiekt komunalny.
Z informacji które znalazłem na stronie M. Łopaty, wynika że kwatera wojenna był z czasem zajmowana przez pochówki cywilne, co doprowadziło do sytuacji jaką mamy obecnie. Podobno na rok 1939 planowano ekshumację pochowanych tu żołnierzy i przeniesienie ich na cmentarz nr 200 - nie doszło jednak do tego na wskutek wybuchu wojny. Jak pisze Łopata jeszcze w roku 1954 kwatera była ogrodzona metalowymi rurami rozpięty pomiędzy betonowymi słupkami, widoczne też były nagrobki żołnierzy, jeszcze 1988 widoczny był jeden słupek ogrodzenia. Ostatecznie jak pisałem powyżej z kwatery wojennej zachował się tylko pomnik centralny, który na dodatek pełni obecnie całkiem inna funkcję niż pierwotnie i w żaden sposób nie wskazuję na miejsce pochówku żołnierzy z I wojny.
Jerzy Jasonek
2011-06-05